37 Sayısının Hikayesi

Matematiğin Şaşırtan Yüzü

37 Sayısının Hikayesi

İnsanlar matematiği niçin sever? Bu sorunun cevabını tarihte, felsefede aramaya gerek yok, cevap aslında hepimizin içinde yer alıyor. Bir tabloyu, bir müzik parçasını, mimari bir yapıyı niçin seviyorsak matematiği de onun için severiz. Sanat, doğanın yansıması sonucu oluşan estetik bir güzellik iken matematik, yansımadan öte doğanın ta kendisidir! İşte bu yüzden en saf güzelliği matematikte buluruz biz. Şu anda yapabileceğiniz onca şey varken matematik ile ilgili bu satırları okuyorsanız zaten bu saf güzelliği bir şekilde keşfetmişsiniz demektir.

Matematiğin her alanında estetikle karşılaşmak mümkün ama bana kalırsa sayıları özel bir tarafa ayırmak gerekiyor. Bazen toplama, çıkarma, çarpma, bölme gibi basit dört işlemle yarattıkları ahenk, uyaklı bir şiirin ahengiyle yarışır hale gelebiliyor.

 Bu durumun sonsuz örneklerinden bir tanesi örneğin “37” sayısıdır. Asal olması bile bizi kendine aşık etmeye yeter iken 37 sayısının sayılarla yaptığı dans bir de bizi büyülüyor. İşte bu sihirli sayının ilk özelliği:

      37x3   = 111,

      37x6   = 222,

      37x9   = 333,

      37x12 = 444,

...., 37x27 = 999.

Yukarıda görüldüğü gibi sayımızı 3 ve 3’ün katları ile çarptığımızda böyle bir tablo oluşuyor. 37 sayısının özellikleri tabi bununla sınırlı değil. Hemen iki özelliğinden daha bahsedelim:

37.(3+7) = 3³ + 7³

3² + 7² – 3.7 = 37

Sayıların kendi içinde yarattığı uyum gerçekten şaşırtıcı. İnsanlık tarihi boyunca birçok matematikçi bu tip ilişkileri bulmak için çalıştı.

Örneğin tarihin en büyük matematikçilerinden Ramanujan’ın seriler ile ilgili bulduğu formüllerdeki uyum o kadar etkileyicidir ki bir insanın bu formülleri yazıp, çerçeveletip duvarına asması kesinlikle şaşırtıcı bir durum olmaz.

37 sayısının en güzel özelliklerinden biri aşağıda gösteriliyor:

037, 370, 703 (1,10,19)

074, 407, 740 (2,11,20)

148, 481, 814 (4,13,22)

185, 518, 851 (5,14,23)

259, 592, 925 (7,16, 25)

296, 629, 962 (8,17,26)

Parantez içindeki sayıların 37 ile çarpımından soldaki sayılar oluşuyor. Yalnız dikkat ederseniz soldaki üçlülerin rakamlarının aynı olduğunu, sadece yerlerinin değiştiğini fark edeceksiniz. Biraz daha dikkat ederseniz çarpanların rasgele değil belirli bir harmoniyle ilerlediğini görebilirsiniz.

Bu ay 37 sayısının hikayesini sizlere aktardık ancak emin olun her sayının ayrı güzellikte ve ilginçlikte bir hikayesi mevcut. İşte bu da matematiğin ne kadar zengin olduğunun önemli bir kanıtı!